– Để tạo ra trị giá mặt hàng hoá phải bao hàm cả lao động quá khứ và lao động ngày nay. Lao động quá khứ (lao dộng vật hoá), tức là trị giá của tư liệu sản xuất (c); lao động ngày nay (lao động sống) tức là lao động tạo ra trị giá thế hệ (v + m).
Đứng trên ý kiến xã hội nhưng xét, chi phí lao động đấy là chi phí thực tiễn của xã hội, chi phí này tạo ra trị giá mặt hàng hoá. Ký hiệu trị giá mặt hàng hoá là W, W = c + v + m. Về mặt lượng: chi phí thực tiễn = trị giá mặt hàng hóa.
– So với nhà tư bản, họ ko phải bỏ ra chi phí lao động để sản xuất mặt hàng hoá, vì vậy họ ko sử dụng rộng rãi tới điều đấy. Trên thực tiễn, họ chỉ sử dụng rộng rãi tới việc ứng tư bản để sắm tư liệu sản xuất (c) và sắm sức lao động (v).
Do đấy, nhà tư bản chỉ coi hao phí không còn từng nào tư bản, chứ không kể tới hao phí không còn từng nào lao động xã hội. C. Mác gọi chi phí đấy là chi phí sản xuất tư bản chu nghĩa, ký hiệu: (k), k = c + v.
Vậy, chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa là chi phí về tư bản nhưng nhà tư bản bỏ ra để sản xuất mặt hàng hoá.
Khi xuất hiện chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa, thì công thức trị giá mặt hàng hoá W = c + v + m sẽ đưa thành
W = k + m.
Như vậy, thân chi phí thực tiễn và chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa mang sự không giống nhau về cả mặt chất lẫn mặt lượng:
Về mặt lượng: chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa xoành xoạch nhỏ hơn chi phí thực tiễn thường xuyên trị giá mặt hàng hoá:
(c + v) < (c + v + m)
Về mặt chất: chi phí thực tiễn là chi phí lao động, phản ánh đúng, hầu hết hao phí lao động xã hội quan trọng để sản xuất và tạo ra trị giá mặt hàng hoá, còn chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa (k) chỉ phản ánh hao phí tư bản ở trong phòng tư bản nhưng thôi, nó ko tạo ra trị giá mặt hàng hoá.